Tham dự cuộc họp có lãnh đạo của Ban Kinh tế Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, kèo nhà cái trực tiếp euro Bộ, ngành thuộc Chính phủ và 4 Tập đoàn, Tổng công ty có dự án, nhà máy yếu kém là Dầu khí Việt Nam, Hoá chất Việt Nam, Tổng công ty Giấy và Tổng công ty Thép Việt Nam.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ đạo tại cuộc họp (Ảnh: Thành Chung)

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết cuộc họp này có ý nghĩa quan trọng nhằm đánh giá việc triển khai Quyết định số 1468/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 29/9/2017 phê duyệt Đề án xử lý kèo nhà cái trực tiếp euro yếu kém, chậm tiến độ ngành Công Thương. Theo đó, mục tiêu đánh giá là việc hỗ trợ kèo nhà cái trực tiếp euro, nhà máy có khả năng quay trở lại sản xuất theo các cơ chế thị trường, kiên quyết xử lý kèo nhà cái trực tiếp euro không thể cứu vãn và xử lý nghiêm khắc tránh nhiệm cá nhân, tập thể liên quan tới các yếu kém.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Công Thương, các Tập đoàn, Tổng công ty báo cáo chi tiết, khách quan kết quả ban đầu, sự chuyển biến của kèo nhà cái trực tiếp euro, nhà máy so với tiền độ đặt ra. “Về sơ bộ, có thể thấy nỗ lực của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, kèo nhà cái trực tiếp euro của Tập đoàn Hoá chất như DAP Đình Vũ bắt đầu có lãi, Công ty Thép Việt- Trung từ thua lỗ triền miên đã có lãi hàng chục tỷ đồng năm 2017,...”, Trưởng Ban chỉ đạo Vương Đình Huệ cho biết.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng đề nghị các thành viên Ban chỉ đạo làm rõ các khó khăn vướng mắc trong xử lý các tranh chấp hợp đồng EPC với các nhà thầu, xử lý các khó khăn về tài chính trên cơ sở chia sẻ lợi ích các bên liên quan như ngân hàng, nhà đầu tư; các vấn đề về công tác thanh tra, kiểm toán,... để tiếp tục thực hiện, tạo chuyển biến của kèo nhà cái trực tiếp euro, nhà máy trong năm 2018.

Bức tranh 12 kèo nhà cái trực tiếp euro, nhà máy yếu kém đã sáng sủa hơn

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng, nhóm kèo nhà cái trực tiếp euro nhà máy nhiên liệu sinh học (của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam) đang khởi động lại và có sản phẩm tiêu thụ trong tháng 3/2018. Cũng trong tháng 3, Nhà máy xơ sợi Đình Vũ (PVTex) sẽ vận hành lại phân xưởng sợi vì nhà máy vừa ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với kèo nhà cái trực tiếp euro đơn vị trong nước. Còn việc vận hành toàn bộ nhà máy PVTex này thì PVN đang xem bản chào của 3 công ty nước ngoài và trong nước để quyết định triển khai. Từ nay tới hết Quý II/2018, kèo nhà cái trực tiếp euro bên sẽ thống nhất phương án hợp tác để vận hành toàn bộ nhà máy.

Tổng Giám đốc PVN Nguyễn Vũ Trường Sơn cho biết thêm khi vận hành phân xưởng sợi và thống nhất xong phương án hợp tác thì sẽ mất từ 3- 6 tháng vận hành toàn bộ PVTex. Hiện nay kèo nhà cái trực tiếp euro đối tác của PVTex mong muốn Chính phủ cam kết bảo đảm quyền lợi của họ trong quá trình hợp tác, áp dụng kèo nhà cái trực tiếp euro hàng rào kỹ thuật đối với nhập khẩu poliester, bảo đảm nguồn điện ổn định tại khu công nghiệp Đình Vũ,...

Vẫn theo Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng, Công ty đóng tàu Dung Quất DQS đang thuê đơn vị triển khai quyết toán, kiểm toán hợp đồng EPC. Bên cạnh đó, kèo nhà cái trực tiếp euro tàu 104.000 tấn chưa quyết toán được giá trị và đang triển khai để tiếp nhận. Ngoài ra, DQS cũng đang thanh lý tài sản không cần thiết để phục vụ cho sản xuất. Theo ông Vượng, do DQS có nhiều tài sản đầu tư có giá trị cao, khấu hao lớn nên đơn vị này kinh doanh khó khăn, nếu được giãn khấu hao thì DQS hoạt động vẫn có lãi.

Đối với kèo nhà cái trực tiếp euro, nhà máy của Tập đoàn hoá chất, Nhà máy DAP Đình Vũ có lãi 16 tỷ đồng trong năm 2017, 2 tháng đầu năm 2018 đã lãi 66 tỷ đồng. Nguyên nhân DAP Đình Vũ chuyển từ lỗ sang lãi là tăng cường quản trị, tiết giảm chi phí 80 tỷ đồng (năm 2017) so với trước đây và thị trường DAP nóng hơn các năm trước. 3 nhà máy đạm còn lại (DAP Lào Cai, đạm Ninh Bình và đạm Hà Bắc) đang duy trì sản xuất, giá bán cao hơn chi phí nên lỗ giảm đi. 3 nhà máy này có tồn tại lớn là giải quyết tranh chấp, quyết toán nhà thầu còn khó khăn.

Đối với Tổng công ty Thép, Nhà máy Gang thép Lào Cai đã hoàn thành sửa đổi điều lệ liên doanh, hợp đồng liên doanh với đối tác Trung Quốc và 2 bên ký kết Hợp đồng và Điều lệ liên doanh mới vào ngày 28/12/2017. Về kèo nhà cái trực tiếp euro mỏ Quý Sa đã tiêu thụ được 2,58 triệu tấn quặng, có lãi hơn 423 tỷ đồng. Dự kiến trong năm nay việc khai thác ở Mỏ Quý Sa vừa được sử dụng trong nước vừa xuất khẩu thì tình hình không khó khăn nữa.

Tổng công ty thép cũng đang xây dựng phương án thoái vốn tại Công ty Thép Thái Nguyên Tissco và Bộ Công Thương đã chấp thuận phương án. Dự kiến sẽ thực hiện thoái vốn đúng kế hoạch đề ra trong năm 2018. Việc thoái vốn thành công sẽ thúc đẩy việc đàm phán tranh chấp hợp đồng EPC với nhà thầu thực hiện kèo nhà cái trực tiếp euro giai đoạn 2 của Tissco.

Với kèo nhà cái trực tiếp euro nhà máy Bột giấy Phương Nam đã được mang ra bán đấu giá lần đầu với giá trị 1.800 tỷ đồng. Ông Hoàng Quốc Vượng cho biết mới đây Bộ Công Thương cho phép tiếp tục đấu giá lần thứ 2 giảm 10% giá trị so với lần đầu. Nếu không ai mua thì giảm tiếp 10% trong lần đấu giá lần thứ 3. Sau lần này mà không tìm được nhà đầu tư mua lại kèo nhà cái trực tiếp euro thì phải định giá lại nhà máy.

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho biết bên cạnh các thuận lợi khi nhiều dự án đã có chuyển biến trong đàm phán với các nhà thầu, khởi động lại sản xuất để giảm lỗ thì 12 dự án này gặp khó khăn chung là chưa được các tổ chức tín dụng giãn, khoanh nợ, xử lý khấu hao của kèo nhà cái trực tiếp euro đang vận hành. “Nếu được giãn nợ, khoanh nợ và giảm khấu hao thì kèo nhà cái trực tiếp euro sẽ hoạt động tốt”, ông Vượng nói.

Trong khi đó, Chủ tịch Tập đoàn PVN Trần Sỹ Thanh cho biết các nhà máy, dự án của PVN như PVTex đang gặp khó khi không được dùng tiền ngân sách, kể cả tiền của PVN để “cứu” các nhà máy, dự án yếu kém. Ông Thanh đề nghị Chính phủ, Ban chỉ đạo cho phép PVN được dùng tiền của Tập đoàn với tư cách là các nhà đầu tư để chi trả hoạt động của các nhà máy với thời gian thu hồi vốn được xác định rõ. Ông Thanh cũng cho rằng nên áp dụng cơ chế này cho kèo nhà cái trực tiếp euro, nhà máy khác đang thiếu vốn để khởi động lại sản xuất.

Bên cạnh đó, ông Thanh đồng tình với việc xử lý nghiêm minh kèo nhà cái trực tiếp euro sai phạm của kèo nhà cái trực tiếp euro cá nhân liên quan tới tình trạng thua lỗ, chậm tiến độ nhưng cũng đề nghị kèo nhà cái trực tiếp euro cơ quan có thẩm quyền xử lý, công bố vào kèo nhà cái trực tiếp euro thời điểm thích hợp, không làm ảnh hưởng tới tiến độ và hiệu quả khắc phục hoạt động của kèo nhà cái trực tiếp euro nhà máy.

Chính phủ kiên quyết không dùng ngân sách để cứu kèo nhà cái trực tiếp euro

Toàn cảnh buổi họp (Ảnh: Thành Chung)

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng nguồn lực từ ngân sách, tín dụng nhà nước sẽ không có để cứu kèo nhà cái trực tiếp euro, nhà máy yếu kém này. Đối với đề nghị của Chủ tịch PVN sử dụng vốn của Tập đoàn này để vực dậy kèo nhà cái trực tiếp euro, Phó Thủ tướng cho biết còn đang vướng quy định của Luật số 69, Bộ Công Thương cần đề xuất tới Thường trực Chính phủ xem xét, làm rõ  quy định việc đầu tư, kinh doanh vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Qua hơn một năm quyết liệt xử lý, tháo gỡ khó khăn cho kèo nhà cái trực tiếp euro, nhà máy đang “đắp chiếu”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết Ban chỉ đạo, các bộ, ngành đã xử lý được nhiều việc về đánh giá các vướng mắc, khó khăn pháp lý, ban hành chính sách hỗ trợ dự án theo cơ chế thị trường, xác định và xử lý nghiêm các sai phạm của cá nhân, đơn vị liên quan.

“Nhờ nỗ lực của Bộ Công Thương, các Tập đoàn và Tổng công ty, sự hỗ trợ của các bộ, ngành liên quan, bức tranh của 12 dự án, nhà máy yếu kém, thua lỗ đã khả quan, sáng sủa hơn, kèo nhà cái trực tiếp euro đã có các phương án xử lý và đang triển khai”, Phó Thủ tướng đánh giá, nhưng cũng cho rằng kết quả mới chỉ là bước đầu khi còn những khó khăn nổi lên như việc xử lý tranh chấp hợp đồng EPC, quyết toán kèo nhà cái trực tiếp euro, khó khăn trong thu xếp vốn lưu động,... để tập trung giải quyết hiệu quả, tạo chuyển biến căn bản trong xử lý kèo nhà cái trực tiếp euro.

Trưởng Ban chỉ đạo yêu cầu Bộ Công Thương tổng hợp kèo nhà cái trực tiếp euro báo cáo liên quan của kèo nhà cái trực tiếp euro Bộ, ngành để xây dựng báo cáo chung trình Bộ Chính trị trong thời gian tới.

Hà Giang