- Liên quan đến việc trùng tu dự án biệt thự Pháp cổ ở 49 Trần Hưng Đạo và bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái sắc công trình đang được sự quan tâm lớn từ dư luận, xin ông cho một số nhận định về công trình này?

+ Đây là công trình xây dựng dân dụng của tư nhân, mà các công trình xây dựng của tư nhân giai đoạn từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 ở Hà Nội hầu như không có hồ sơ lưu lại, nó không giống như những công trình công cộng. Đây là điều bình thường vì trong quá trình tìm hiểu đặc điểm của công trình chúng tôi chỉ có thể tìm hiểu, nghiên cứu các đánh giá hiện trạng và giám sát vật liệu xây dựng công trình.

Trong quá trình tái hiện hiện trạng ban đầu, chúng tôi đã mời hẳn một chuyên gia về bảo tồn công trình cổ của bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái để làm nghiên cứu này, sau khi đã giải tỏa được các nhà cơi nới xung quanh chúng tôi thực hiện giám sát các lớp vật liệu của công trình để nghiệm thu.

- Ông đánh giá diện mạo của biệt thự sau khi trùng tu tới thời điểm này?

+ Tôi phải khẳng định rằng, đây là công trình có diện mạo hết sức đặc biệt, nó là công trình biệt thự nằm trong khuôn viên mà chúng ta có thể giải tỏa được các công trình cơi nới trước đây để có thể khôi phục lại toàn bộ khuôn viên này. Công trình lại nằm ở góc phố ngay giữa lòng khu phố bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái nên nó tạo ra ấn tượng mạnh với người dân.

Rõ ràng là trước đây khi bị các công trình cơi nới bao quanh thì người ta không nhìn được diện mạo cụ thể của nó, nhưng khi phá bỏ các công trình cơi nới rồi thì diện mạo thể hiện rõ đặc biệt là qua hàng rào với hàng cây thấp như thế này thì người ta đi ngoài đường có thể quan sát được.

Trong quá trình thực hiện trùng tu, chúng tôi cố gắng tôn trọng các đặc điểm của công trình gốc mà chúng tôi nghiên cứu được chẳng hạn chúng tôi sử dụng hai bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái sơn vàng và đỏ như thế này là làm theo đúng kỹ thuật thời kỳ đó. Đó là rải lớp gạch y như thời kỳ ấy và trên tinh thần chúng tôi tôn trọng một cách đầy đủ đặc điểm gốc của công trình. Đây là cách làm có thể khẳng định là táo bạo để công trình gốc như thế nào thì chúng ta tôn trọng như thế.

- Vậy bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái sơn của biệt thự này đã phải là bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái sơn cuối cùng chưa, thưa ông?

+ Hiện dự án chưa phải là tới bước trùng tu cuối cùng và hoàn thiện. Tuy nhiên về các gam bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái thì chúng tôi sử dụng đúng gam bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái gốc ban đầu. Ở đây chúng ta nhìn thấy 2 tầng: tầng trên khi chưa kẻ gạch thì nhìn có cảm giác là bị ấn tượng quá còn ở dưới chúng tôi đã kẻ chỉ gạch đúng theo bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái gốc thì chúng ta cảm thấy gam bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái đỏ dịu mắt hơn và chúng tôi khẳng định đây là gam bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái gốc mà chúng tôi mong muốn sẽ tôn trọng đúng đặc điểm gốc của công trình.

Thời gian gần đây trong quá trình tu bổ tôn tạo một số biệt thự cổ của Pháp, chúng ta đang đi theo xu hướng lựa chọn gam bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái nó hơi nhạt đi, thể hiện nó nhuốm bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái thời gian nhưng đó không phải là cách chúng ta làm bảo tồn với một công trình thật sự. Nếu bảo tồn công trình thật sự chúng ta phải tôn trọng đặc điểm gốc khi nó mới được xây dựng. Còn chúng ta cố tình làm cho nó nhạt nhòa đi một chút thì sau một thời gian nữa, cùng với sự tác động của mặt trời, của mưa gió… bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái lại nhạt tiếp thì không còn đúng theo đặc điểm của công trình. Nên chúng tôi khẳng định, gam bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái này trong thời gian tới có thể có một chút điều chỉnh nhưng về cơ bản chúng tôi không thay đổi, chúng tôi tôn trọng gam bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái gốc của công trình như thế này.

Tôi khẳng định thêm là trong quá trình trùng tu dự án này, chúng tôi không tìm được hồ sơ của công trình và nếu có tìm được thì những tài liệu đó là tài liệu đen trắng nó không thể hiện được bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái sơn.

Có một may mắn là trong quá trình giám sát, lớp vữa phủ bên ngoài công trình thì chúng tôi tìm được gam bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái đỏ và tất nhiên chúng ta cũng hiểu được rằng là sau gần 100 năm bản thân lớp bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái đó đã có những thay đổi nhất định rồi. Chúng tôi cũng biết là trước đây ở Hà Nội có một số bức ảnh chụp bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái một số công trình đã sử dụng mỹ thuật phối bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái vàng - đỏ như thế này và các đường chỉ kẻ giả gạch như ở công trình này có thể tìm thấy bên trường Trưng Vương gần đây. Trước đây là bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái tương tự như thế này, khi bảo tồn chúng ta có thay đổi bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái đi một chút. Còn ở đây, tôi khẳng định những bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái mà chúng tôi sử dụng dựa trên kết quả nghiên cứu trực tiếp các lớp vữa để tìm ra bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái đó.

Trong phần trưng bày tại công trình này có 2 bức ảnh phần hậu cảnh có công trình được phối bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái như thế này. Tất nhiên, đây là những bức ảnh bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái được các nhiếp ảnh gia người Pháp chụp từ năm 1915 kỹ thuật chụp trên kính bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái chứ không phải là chụp phim hay kỹ thuật số như bây giờ và mức độ phản ánh tông bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái thì tương đối thôi, chứ không thể tuyệt đối như chúng ta nhìn bằng mắt thường được. Tuy nhiên nếu quan sát kỹ thời kỳ đó ở Hà Nội có rất nhiều công trình mà đã được phối bóng đá tỷ lệ kèo nhà cái theo kiểu này.

- Đến thời điểm này chúng ta có thể phục dựng được nguyên vẹn bao nhiêu phần trăm công trình?

+ Đây là dự án trùng tu biệt thự cổ chứ không phải là dự án khôi phục. Nếu khôi phục thì chúng ta phải đưa nó về đúng thực trạng như ban đầu từ thời điểm nó được xây dựng. Tuy nhiên, khi thực hiện dự án này, chúng tôi nhận thấy một số bộ phận không thể khôi phục được nữa ví dụ như cầu thang bị phá bỏ từ rất lâu rồi và bắt buộc phải trùng tu, hay phần sàn gỗ bị hư hỏng gần hết hay như nền sân, chúng tôi đào giám sát phía trước cửa vào thì nền sân cũ thấp hơn mặt đường tầm 45 cm, nếu chúng ta khôi phục lại thì lại thành thấp hơn 45 cm không phù hợp với cốt nền bây giờ. Rất nhiều dự án ở Hà Nội về trùng tu đôi khi rất khó để đánh giá được nó đạt được bao nhiêu phần trăm bởi vì còn phụ thuộc vào hiện trạng khi bắt tay vào trùng tu, nó giữ được gì, còn được gì thì cố gắng giữ cái đó.

- Xin cảm ơn ông!