Với sự hợp tác của Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (EFEO), cuốnTranh dân gian soi kèo nhà cái 88do tác giả- nhà nghiên cứu Maurice Durand sưu tầm và giới thiệu bộ tranh dân gian với nhiều kiểu tranh đa dạng và các chủ đề về cuộc sống thường nhật, tín ngưỡng, văn học và lịch sử đã được hoàn thành và ra mắt công chúng.

Bìa sách

Sinh năm 1914 ở Hà Nội, Maurice Durand là con trai của một nhà Hán học người Pháp và mẹ ông là người soi kèo nhà cái 88 quê gốc ở Kiến An. Ông là một trong những nhà nghiên cứu song ngữ hiếm hoi của Viện Viễn Đông Bác cổ sở hữu hai nguồn văn hóa Pháp, soi kèo nhà cái 88 và có mối liên hệ mật thiết với chữ Hán.

Ông vừa là nhà sử học, ngữ văn học, nhà phê bình văn học và nhà phân tích mỹ thuật. Trong sự nghiệp của mình, ông đã để lại nhiều công trình nghiên cứu tầm cỡ nhưĐiện thần và phương thức hầu đồng ở soi kèo nhà cái 88, Nhập môn văn học soi kèo nhà cái 88, Tri thức về soi kèo nhà cái 88, Lịch sử thời Tây Sơn, Truyện Nôm soi kèo nhà cái 88... và nhiều công trình dịch, hàng trăm bài viết và một số lượng bản thảo đồ sộ chưa từng được xuất bản.

Để tri ân Maurice Durand, chúng tôi đã gìn giữ những hình ảnh dân gian mỏng manh ngày xưa thường được bán lẻ ở cửa hàng hoặc bán dạo trên phố vào các dịp Lễ, Tết. Tranh dân gian hiếm khi được làm ra với mục đích sử dụng lâu dài nên hiện giờ chúng chỉ còn được lưu lại trong bộ sưu tập độc nhất vô nhị này. Đây là một bộ tranh ấn tượng nhờ sự phong phú và đa dạng về chủ đề, màu sắc và dữ liệu. Tuy nhiên, nhà sử học lớn về soi kèo nhà cái 88, Maurice Durand, không chỉ hài lòng với việc sưu tập chúng mà còn dịch sang Pháp ngữ và nghiên cứu một cách tỉ mỉ công phu. Trong công trình này, tác giả chỉ ra bí quyết để hiểu và giải các mật ngữ ẩn chứa trong tranh dân gian truyền thống vốn chỉ dành cho tầng lớp bình dân nhưng chúng cũng được nuôi dưỡng, gợi hứng không ít từ nguồn tri thức bác học.

Ấn bản soi kèo nhà cái 88 ngữ công trìnhTranh dân gian soi kèo nhà cái 88của Maurice Durand do Viện Viễn Đông Bác cổ xuất bản lần đầu tiên vào năm 1960. Bộ sưu tập này bao gồm hơn 400 tác phẩm hội họa dân gian kèm theo nghiên cứu, phân tích, bình chú uyên bác, tỉ mỉ và toàn diện của tác giả. Đây là kết quả của nhiều năm nghiên cứu, sưu tầm trên các phố phường Hà Nội và các vùng lân cận thuộc đồng bằng Bắc Bộ. Cuốn sách đặc biệt thú vị khi văn hóa dân gian soi kèo nhà cái 88 được nhìn qua lăng kính của một học giả ngoại quốc tài năng vốn là thành viên của Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp vào những năm giữa thế kỷ XX. Những quan sát, cảm nhận và bình giải của tác giả vào thời kỳ mà văn hóa truyền thống vẫn còn đậm nét ở Bắc Bộ đã góp phần không nhỏ trong việc bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc.

Tranh dân gian hàng Trống (ảnh VK)

Việc ấn hành cuốn sách mang đến cho độc giả soi kèo nhà cái 88 có cơ hội tiếp cận toàn bộ công trình độc nhất vốn không đơn thuần chỉ là một bộ sưu tập tranh này. Đây cũng là nguyện vọng chung của các chuyên gia soi kèo nhà cái 88 học như GS. Philippe Papin và PGS. Pascal Bourdeaux, giảng viên thuộc Viện Cao học Khảo cứu (Pháp) cùng với PGS. Olivier Tessier, phụ trách trung tâm của Viện Viễn Đông Bác cổ ở TP. Hồ Chí Minh, đó là phát triển một loạt ấn phẩm về tranh ảnh hội họa bản địa như là bằng chứng sống động về cuộc sống thường nhật của người soi kèo nhà cái 88 xưa và thế giới quan văn hóa của các tầng lớp trong xã hội, từ thường dân bé nhỏ đến tầng lớp trí thức, đại diện tôn giáo và quan lại.

Ấn bản Việt ngữ này ngoài lợi ích khoa học còn là lời tri ân dành cho tác giả Maurice Durand, nhà ngữ văn, nhà bác học, người đã công bố nhiều công trình tầm cỡ và là người bạn chí thiết của dân tộc và văn hóa soi kèo nhà cái 88, cũng là thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đến các chuyên gia Pháp nói chung, những người đã, đang và sẽ chuyên tâm sưu tầm, nghiên cứu, lưu giữ văn hóa soi kèo nhà cái 88.

Tranh dân gian soi kèo nhà cái 88do Nguyễn Thị Hiệp và Olivier Tessier dịch và giới thiệu. Sách được NXB Văn hóa- Văn nghệ ấn hành, là món quà nhỏ thật ý nghĩa dành cho độc giả yêu mến văn hóa truyền thống của soi kèo nhà cái 88 trong dịp Tết nguyên đán Mậu Tuất.