(Tổ Quốc) - UBND TP Đà Nẵng vừa ban hành Đề án Xây dựng chính sách hỗ trợ bảo tồn và phát huy văn hóa đồng bào dân tộc Cơ Tu trên địa bàn thành phố giai đoạn 2022-2030, với kinh phí dự kiến hơn 31,3 tỷ đồng từ nguồn ngân sách và xã hội hóa.
Đề án được thực hiện ở 3 xã Hòa Bắc, Hòa Phú và Hòa Ninh (huyện Hòa Vang), nhằm bảo tồn kèo nhà cái truyền thống của các dân tộc thiểu số, tạo động lực phát triển kèo nhà cái gắn với du lịch, xóa đói giảm nghèo; xây dựng đời sống kèo nhà cái, môi trường lành mạnh; đẩy lùi những tập tục lạc hậu, tệ nạn xã hội vùng dân tộc thiểu số; làm đa dạng đời sống kèo nhà cái; tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc…
Đà Nẵng đầu tư hơn 31,3 tỷ đồng bảo tồn và phát huy kèo nhà cái đồng bào dân tộc Cơ Tu.
Theo đó, đến năm 2030, 100% thiết chế kèo nhà cái truyền thống của đồng bào Cơ Tu được bảo tồn và hoạt động hiệu quả; 100% lễ hội truyền thống tốt đẹp của đồng bào Cơ Tu được phục dựng, lưu giữ thông qua tư liệu, hình ảnh, phim; phục hồi và phát triển nghề dệt thổ cẩm; 100% nghệ nhân là đồng bào dân tộc Cơ Tu được hỗ trợ trong việc trao truyền, đào tạo những người kế cận.
100% công chức kèo nhà cái xã vùng đồng bào Cơ Tu được tập huấn, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ bảo tồn, phát huy giá trị kèo nhà cái truyền thống gắn với phát triển du lịch.
100% thôn vùng đồng bào Cơ Tu được hỗ trợ xây dựng các CLB kèo nhà cái - văn nghệ truyền thống; được hỗ trợ xây dựng tủ sách cộng đồng và trang bị các dụng cụ tập luyện thể dục thể thao. 60-70% công chức các xã Hòa Bắc, Hòa Phú, Hòa Ninh (huyện Hòa Vang) học và sử dụng tiếng Cơ Tu khi giao tiếp cộng đồng người Cơ Tu.
Các chính sách hỗ trợ bao gồm: hỗ trợ nghiên cứu, sưu tầm, tư liệu hóa và truyền thông về giá trị kèo nhà cái truyền thống của đồng bào dân tộc Cơ Tu; hỗ trợ bảo tồn, phát huy các giá trị kèo nhà cái truyền thống; hỗ trợ nghệ nhân, người nắm giữ đi sản kèo nhà cái và người có uy tín trong cộng đồng; đào tạo, truyền dạy di sản kèo nhà cái; mở rộng giao lưu kèo nhà cái; bảo tồn và phát huy các thiết chế kèo nhà cái truyền thống...
UBND TP Đà Nẵng giao Sở kèo nhà cái - Thể thao là cơ quan thường trực giúp triển khai thực hiện đề án, nghiên cứu đề xuất thành phố ban hành cơ chế, chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân, người có công trong công tác bảo tồn và truyền dạy đi sản kèo nhà cái phi vật thể trong cộng đồng; phối hợp các sở, ngành, UBND quận, huyện vận động đồng bào bảo tồn, phát huy truyền thống kèo nhà cái, phong tục tập quán tốt đẹp của các dân tộc; tuyên truyền, vận động công tác xã hội hóa, kêu gọi đầu tư các thiết chế kèo nhà cái, tạo điều kiện thuận lợi để đồng bào tham gia giao lưu ngày hội kèo nhà cái, thể thao và du lịch với các dân tộc ở các địa phương, vùng, miền.
Sở Du lịch tổ chức các đoàn khảo sát điểm du lịch kèo nhà cái, cộng đồng của người đồng bào dân tộc thiểu số; kết nối với Hiệp hội du lịch thành phố, các doanh nghiệp lữ hành, chuyên gia về phát triển du lịch cộng đồng trong và ngoài nước; tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng phục vụ khách du lịch.
Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các trường học phổ biến kiến thức chung về kèo nhà cái truyền thống đồng bào Cơ Tu dưới hình thức một môn học hoặc tổ chức các hoạt động ngoại khóa.
Liên hiệp các Hội văn học - nghệ thuật vận động hội viên tham gia các hoạt động sưu tầm, sáng tạo và phổ biến tác phẩm văn học, nghiên cứu về dân tộc Cơ Tu...
UBND huyện Hòa Vang chủ trì, phối hợp với Sở kèo nhà cái - Thể thao, các sở, ban, ngành xây dựng thiết chế kèo nhà cái truyền thống phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và truyền thống kèo nhà cái của cộng đồng dân tộc Cơ Tu trên địa bàn; định kỳ tổ chức các liên hoan, hội thi, hội diễn nghệ thuật quần chúng; tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc bảo tồn, phát huy truyền thống kèo nhà cái, phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc Cơ Tu; vận động công tác xã hội hóa đầu tư vào các thiết chế kèo nhà cái của đồng bào dân tộc; phối hợp với Sở Du lịch tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến du lịch các vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Tại Khu du lịch Công viên Suối khoáng nóng Núi Thần Tài (đóng tại huyện Hòa Vang) lâu nay đã quảng bá kèo nhà cái của đồng bào Cơ Tu, duy trì những nét đẹp kèo nhà cái truyền thống của đồng bào, trong đó có việc lan tỏa Tung tung da dá đến đông đảo du khách gần xa.
Theo thông tin từ UBND TP Đà Nẵng, dân số thành phố này hiện nay là 1.161.430 người; có khoảng 4.942 người thuộc 28 thành phần dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Cơ Tu chiếm 24,3% (1.198 người).
Chỉ đồng bào dân tộc Cơ Tu (huyện Hòa Vang) còn lưu giữ, bảo tồn và phục dựng được một số hoạt động kèo nhà cái truyền thống mang đặc trưng riêng.
Song, với quá trình toàn cầu hóa, đô thị hóa, phát triển kinh tế du lịch cùng những yếu tố khách quan trong quá trình bảo tồn và phát huy kèo nhà cái Cơ Tu đã nảy sinh những hạn chế nhất định, cần có những giải pháp trọng tâm.
Đồng thời, bước sang giai đoạn mới, với sự thay đổi của các yếu tố kinh tế - kèo nhà cái - xã hội, cùng những chuyển biến của nội tại cộng đồng Cơ Tu trên địa bàn thành phố, tất yếu cần có những chính sách bảo tồn và phát huy kèo nhà cái Cơ Tu phù hợp, đồng bộ, tổng thể và mạnh mẽ, đáp ứng được nhu cầu kèo nhà cái của đồng bào cũng như hài hòa với con đường phát triển chung của thành phố trong giai đoạn mới.
