Trong số hơn 54 dân tộc ít người ở Việt Nam, người K'ho và người Châu Mạ là hai trong số ít tộc người vẫn còn bảo lưu được nhiều nét độc đáo trong trang phục truyền tỷ lệ kèo nhà cái của dân tộc mình.

Chỉ bằng những bộ khung dệt làm bằng thanh gỗ, thanh tre hay những ống lồ ô, tỷ lệ kèo nhà cái K'ho, Châu Mạ đã tạo ra những sản phẩm thổ cẩm nhiều màu sắc, đẹp mắt với nhiều công dụng như tấm đắp, khố, váy, túi xách, những đồ dùng trang trí… Những tỷ lệ kèo nhà cái phụ nữ nơi đây được xem là những kỹ thuật viên điêu luyện trong lĩnh vực tạo sắc màu nhuộm chỉ và dùng chủ yếu các nguyên vật liệu sẵn có tại nơi mình cư trú.

Trang phục dệt thổ cẩm của tỷ lệ kèo nhà cái K'ho, Châu Mạ (Ảnh: Báo Lâm Đồng).

Từ các loại vỏ, quả, lá và củ cây rừng, người K'ho, Châu Mạ đã khéo léo pha chế ra các màu trên vải dệt truyền tỷ lệ kèo nhà cái như đen, đen chàm, đỏ, vàng, trắng, xanh… Bàn tay tài hoa của họ kết hợp với một số bí quyết tích lũy tự bao đời đã tạo ra những cuộn chỉ dệt chất lượng cao, màu không lây sang quần áo khác cùng giặt, trải qua nhiều mùa rẫy mà thổ cẩm nhưng vẫn giữ được sắc màu nguyên thủy.

Thông qua tấm vải dệt, tỷ lệ kèo nhà cái phụ nữ K'ho, Châu Mạ cũng gửi gắm tâm hồn, tình cảm cũng như sự cảm nhận thế giới tự nhiên vào từng sản phẩm thổ cẩm. Nói như nhà thiết kế Minh Hạnh, họ diễn đạt cuộc sống qua những hình ảnh rất đơn giản, chân phương nhưng đầy đủ sức mạnh vốn có.

Ấn tượng bởi vẻ đẹp từ dệt thổ cẩm của đồng bào K'ho, Châu Mạ, nhà thiết kế Minh Hạnh đã từng sử dụng chất liệu truyền tỷ lệ kèo nhà cái này trong BST của mình để diễn đạt vẻ đẹp của mảnh đất Nam Tây Nguyên trong chương trình trình diễn thời trang "Lụa Bảo Lộc và thổ cẩm Lâm Đồng" nhân kỷ niệm "Đà Lạt - 125 năm hình thành và phát triển".

Tại Festival nghề truyền tỷ lệ kèo nhà cái Huế năm 2019, lần đầu tiên nghề dệt thổ cẩm của người K'ho, Châu Mạ sẽ được đưa ra giới thiệu và tôn vinh (Ảnh: Báo Lâm Đồng).

Được biết, kỳ Festival nghề truyền tỷ lệ kèo nhà cái Huế lần thứ VIII sẽ được diễn ra từ ngày 26/4 đến 2/5/2019, lần đầu tiên nghề dệt thổ cẩm truyền tỷ lệ kèo nhà cái của dân tộc K'ho, Châu Mạ sẽ được đưa đến giới thiệu tại "Không gian Lụa và Thổ cẩm" tại địa chỉ số 15 Lê Lợi (TP Huế).

Ngoài thổ cẩm, không gian này sẽ tập trung trưng bày sản phẩm từ những làng lụa nổi tiếng trong cả nước như Lụa Thái Nam Nha Xá, Lụa Vạn Phúc, Đũi Nam Cao, Lụa Bảo Lộc, Vietnam Silk House...

Đây không chỉ là dịp để giới thiệu đến người dân và du khách một nghề truyền tỷ lệ kèo nhà cái đặc sắc mà còn là cơ hội để lưu giữ, tìm hướng phát triển nghề dệt thổ cẩm của người K'ho, người Châu Mạ trong tương lai.