Những kèo nhà cái 188 cổ thụ xanh tốt nghìn năm, 'thách thức' thời gian ở thủ đô Hà Nội

Thủ đô Hà Nội có khoảng 2.000 kèo nhà cái 188 cổ thụ, trong đó hàng trăm kèo nhà cái 188 được công nhận là kèo nhà cái 188 di sản, hàng chục kèo nhà cái 188 có độ tuổi trên 1.000 năm. Tiêu biểu là kèo nhà cái 188 trôi cổ thụ làng Bình Đà (Thanh Oai, Hà Nội) hơn 1000 tuổi. Tương truyền, kèo nhà cái 188 xuất hiện từ thời vua Đinh Tiên Hoàng, do Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc trồng để làm mốc ranh giới giữa làng Bình Đà và làng Sinh Quả. Cho đến giờ, kèo nhà cái 188 vẫn xanh tốt, xòe tán rộng tựa như một chiếc ô lớn.

kèo nhà cái 188 trôi Bình Đà có chu vi gốc khoảng 8 m, cần 6 người trưởng thành mới ôm xuể. Đường kính tán lá kèo nhà cái 188 khoảng 15m.

Đặc biệt, kèo nhà cái 188 nổi tiếng với cách ra hoa, kết trái 2 năm một lần vào tháng 12 âm lịch. Người dân làng Bình Đà gọi đây là kèo nhà cái 188 “âm - dương” do luân phiên thay lá, mọc mầm ở hai phía khác nhau.

Bên cạnh kèo nhà cái 188 trôi nghìn tuổi, làng Bình Đà còn có kèo nhà cái 188 cổ thụ trong khuôn viên đền Nội thờ Lạc Long Quân. Đó là hàng kèo nhà cái 188 muỗm hơn 300 tuổi. Tiếc là hiện tại chỉ còn một kèo nhà cái 188 sống sót, nằm kế khu vực ao nước. kèo nhà cái 188 muỗm đền Nội cao khoảng 20 m, nhìn qua giống như kèo nhà cái 188 xoài nên còn được gọi là kèo nhà cái 188 xoài hôi. Lá kèo nhà cái 188 dài, mọc so le, tạo thành nhiều chùm xanh xum xuê.

Rễ kèo nhà cái 188 kích cỡ lớn, mọc trồi lên mặt đất, uốn lượn thành nhiều hình tròn nhỏ độc đáo.

Một người phụ nữ lớn tuổi cho biết mình thường vào đền Nội tập thể dục, sau đó ngồi nghỉ gần kèo nhà cái 188 muỗm. Vào mùa hè, tán lá kèo nhà cái 188 tạo bóng râm mát mẻ để người dân khu vực tới nghỉ ngơi, thư giãn.

Ở gần khu di tích đền vua Ngô Quyền (thôn Cam Lâm, xã Đường Lâm, Sơn Tây) hiện có rặng duối 18 kèo nhà cái 188 trên 1000 năm tuổi. Theo người dân nơi này, rặng duối sở hữu nhiều huyền tích đến độ được coi là chốn linh thiêng. Trong đó, nổi tiếng nhất là chuyện vua Ngô Quyền từng tới đây buộc voi chiến, ngựa chiến vào thân kèo nhà cái 188, tranh thủ tập trận để tiến về sông Bạch Đằng diệt quân Nam Hán.

Năm 2014, việc công nhận rặng duối là kèo nhà cái 188 di sản đã giúp tăng cường chuỗi bảo tồn nguồn gen thực vật quý hiếm. Thân kèo nhà cái 188 duối không quá cao song có chu vi lớn ở phần gốc, thường phải do 2 người trở lên ôm mới hết.

So với những kèo nhà cái 188 cổ thụ cùng niên đại thì rặng duối đền Ngô Quyền được bảo tồn khá tốt. Phần vỏ kèo nhà cái 188 ít vết trầy xước, không bị ăn mòn bởi rêu phong.

Sau một thiên niên kỷ tồn tại, rặng duối được dân làng Cam Lâm tôn trọng, bảo vệ. Ai nấy bảo nhau không được xâm phạm, chặt phá để gìn giữ nét đẹp cổ kính.

Bên cạnh đó, 9 kèo nhà cái 188 muỗm ở đền Voi Phục (quận Tây Hồ, Hà Nội) là nhóm thực vật đầu tiên được công nhận là kèo nhà cái 188 di sản Việt Nam vào năm 2013. Hàng kèo nhà cái 188 muỗm có tuổi đời ngót nghét 700 năm, được trồng từ thời nhà Lý trong khuôn viên thờ cúng Linh Lang đại vương. Kể từ năm 2014, một số kèo nhà cái 188 muỗm héo lá và chết dần nên chỉ còn lại một kèo nhà cái 188 duy nhất sống sót. kèo nhà cái 188 muỗm có chu vi thân trung bình là 2,92 m, cao 17 m. kèo nhà cái 188 to nhất năm xưa có chu vi thân 5,2 m, cao 29 m.