Phát triển toàn diện tỷ lệ kèo nhà cái dưới 6 tuổi: Giải pháp nền tảng nhưng còn nhiều thách thức

(Tổ Quốc) - Hội thảo "Phát triển toàn diện tỷ lệ kèo nhà cái dưới 6 tuổi" do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội phối hợp với Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam tổ chức ngày 18/8. Hội thảo nhấn mạnh việc phát triển toàn diện tỷ lệ kèo nhà cái dưới 6 tuổi là giải pháp nền tảng cho sự phát triển của con người các giai đoạn tiếp sau, nhưng cũng đang còn nhiều thách thức.

Công tác bảo vệ, chăm sóc tỷ lệ kèo nhà cáiluôn được quan tâm

Đảng, Nhà nước luôn dành sự quan tâm, ưu tiên cho công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục tỷ lệ kèo nhà cái. Đặc biệt là những chính sách ưu tiên, tạo điều kiện để tỷ lệ kèo nhà cái phát triển một cách toàn diện. Phát triển toàn diện tỷ lệ kèo nhà cái - là chủ nhân tương lai luôn là giải pháp nền tảng, quan trọng trong chiến lược phát triển đất nước trong tương lai.

Cho đến nay, hệ thống pháp luật, chính sách của Việt Nam đang ngày càng hoàn thiện, tạo điều kiện để tỷ lệ kèo nhà cái phát triển toàn diện cả về trí, thể, mỹ. Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ, tạo điều kiện phát triển cho tỷ lệ kèo nhà cái trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Về công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục cho tỷ lệ kèo nhà cái, hệ thống pháp luật, chính sách của Việt Nam ngày càng hoàn thiện, Quốc hội đã thông qua Luật tỷ lệ kèo nhà cái; ban hành một số luật liên quan như: Luật Hôn nhân và Gia đình, Bộ luật Hình sự, Luật Giáo dục, Luật Khám bệnh, chữa bệnh… có những quy định thể chế hóa quan điểm ưu tiên thực hiện quyền tỷ lệ kèo nhà cái. Chính phủ đã ban hành và thực hiện đề án chăm sóc vì sự phát triển toàn diện của tỷ lệ kèo nhà cái trong những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng giai đoạn 2018 - 2025; phê duyệt Chương trình hành động quốc gia vì tỷ lệ kèo nhà cái giai đoạn 2021 - 2030...

Ảnh minh họa

Theo UNICEF, những năm đầu đời là "giai đoạn vàng" trong cuộc đời của tỷ lệ kèo nhà cái, tạo nền tảng cho quá trình học tập và phát triển sau này. Nghiên cứu về thần kinh cho thấy 90% các kết nối thần kinh trong não sẽ diễn ra tới khi trẻ lên 6, trong đó 1.000 ngày đầu tiên (khoảng 3 năm đầu) sẽ là lúc mà não bộ phát triển nhanh nhất.

Việt Nam là nước đầu tiên ở châu Á và nước thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước Liên hiệp quốc về Quyền tỷ lệ kèo nhà cái (CRC) vào năm 1990. Cùng với hệ thống luật pháp, chính phủ Việt Nam đã phê duyệt nhiều chương trình, kế hoạch hành động thực hiện trên toàn quốc để bảo vệ và giải quyết các vấn đề tồn tại, phát sinh liên quan đến tỷ lệ kèo nhà cái. Vì vậy, sau 33 năm thực thi CRC, quyền sống của tỷ lệ kèo nhà cái Việt Nam ngày càng được đảm bảo tốt hơn trên thực tế. Tỷ suất tử vong tỷ lệ kèo nhà cái dưới 5 tuổi/1.000 ca đẻ sống đã giảm còn 20,5‰ vào năm ngoái. tỷ lệ kèo nhà cái của các gia đình nghèo, tỷ lệ kèo nhà cái dân tộc thiểu số cư trú tại các xã đặc biệt khó khăn, tỷ lệ kèo nhà cái dưới 6 tuổi được hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh. Quyền được phát triển của tỷ lệ kèo nhà cái cũng được nâng cao. Tỷ lệ nhập học đúng độ tuổi ở cấp trung học cơ sở của Việt Nam đạt 98,5% vào năm 2022. Bình đẳng trong giáo dục được quan tâm thông qua việc ban hành các chính sách và vận động xã hội hỗ trợ tỷ lệ kèo nhà cái gái, tỷ lệ kèo nhà cái dân tộc thiểu số và tỷ lệ kèo nhà cái sống trong các gia đình nghèo đi học.

Hệ thống bảo vệ tỷ lệ kèo nhà cái đã được triển khai rộng khắp trên toàn quốc. Các hình thức chăm sóc tỷ lệ kèo nhà cái có hoàn cảnh đặc biệt đa dạng và phù hợp hơn với nhu cầu của từng nhóm đối tượng đã góp phần đưa tỷ lệ tỷ lệ kèo nhà cái có hoàn cảnh đặc biệt (so với tổng số tỷ lệ kèo nhà cái) được bảo vệ, chăm sóc đạt 96%; giảm tỷ lệ tỷ lệ kèo nhà cái có hoàn cảnh đặc biệt xuống còn 1,3% trong năm ngoái. tỷ lệ kèo nhà cái dưới 6 tuổi, tỷ lệ kèo nhà cái có hoàn cảnh đặc biệt thuộc các gia đình nghèo, dân tộc thiểu số sống ở vùng đặc biệt khó khăn của Việt Nam được miễn giảm học phí và được trợ giúp pháp lý miễn phí khi có nhu cầu...

Vẫn còn nhiều thách thức

Sự phát triển toàn diện của trẻ thơ về dinh dưỡng, giáo dục, phòng chống tai nạn thương tích... trong những năm đầu đời rất quan trọng với tất cả tỷ lệ kèo nhà cái. Tuy nhiên, Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức để thực hiện các mục tiêu phát triển toàn diện tỷ lệ kèo nhà cái dưới 6 tuổi.

Hiện nay, tỷ lệ kèo nhà cái Việt Nam đang phải đối mặt với thách thức liên quan đến vấn đề chăm sóc dinh dưỡng. Theo thống kê, mỗi năm có hơn 200.000 tỷ lệ kèo nhà cái dưới 5 tuổi ở Việt Nam bị suy dinh dưỡng cấp tính nặng. Điều đáng lo ngại hơn là 90% số tỷ lệ kèo nhà cái này không nhận được dịch vụ điều trị.

Theo số liệu của UNICEF, cứ trong 2 trẻ từ 0-5 tháng tuổi thì có hơn 1 trẻ không được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Ngoài ra, hơn một nửa số tỷ lệ kèo nhà cái từ 6-23 tháng tuổi (54,6%) không có chế độ ăn tối thiểu đạt yêu cầu. Tỷ lệ này còn cao hơn nhiều ở một số nhóm dân tộc thiểu số tham gia điều tra (93% ở tỷ lệ kèo nhà cái dân tộc Mông và 81% ở tỷ lệ kèo nhà cái dân tộc Khmer).

Về giáo dục cũng có sự chênh lệch giữa các khu vực, các dân tộc, chỉ có 37,8% tỷ lệ kèo nhà cái Khmer và 47,6% tỷ lệ kèo nhà cái ở đồng bằng sông Cửu Long được đi học mầm non, trong khi tỷ lệ này ở tỷ lệ kèo nhà cái người Kinh là 80,2%. Số tỷ lệ kèo nhà cái tuổi từ 2-4 trên toàn quốc không đạt chỉ số phát triển trẻ thơ toàn diện là 22%. Trong số trẻ từ 2-4 tuổi có tham gia giáo dục sớm, 21% trẻ không đạt mức phát triển, còn tỷ lệ này ở nhóm không tham gia giáo dục sớm là 36%.

Cần những giải pháp tiến bộ

Việt Nam đã có Đề án quốc gia về phát triển tỷ lệ kèo nhà cái, tạo môi trường thuận lợi hướng đến các mục tiêu phát triển toàn diện tỷ lệ kèo nhà cái trên toàn quốc. Do đó các cơ quan, đơn vị, tổ chức sẽ phát triển, củng cố mối quan hệ hợp tác chặt chẽ để đảm bảo sự phát triển toàn diện từ sớm cho tỷ lệ kèo nhà cái, qua đó tạo nền tảng cho phát triển kinh tế và gia tăng sự gắn kết xã hội.

Bà Lesley Miller, Phó Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam cho rằng chúng ta đang có những khó khăn trong công tác phát triển toàn diện cho tỷ lệ kèo nhà cái. Trong đó Việt Nam chưa đạt được tiến độ trong Chỉ số phát triển trẻ thơ theo Mục tiêu phát triển bền vững số 4. Vì thế, Việt Nam cần nỗ lực gấp đôi để đảo ngược tình hình và đạt được các mục tiêu này. Đồng thời, Việt Nam là quốc gia tiên phong trong khu vực và trên toàn cầu về phát triển toàn diện tỷ lệ kèo nhà cái; sớm phê chuẩn Công ước về quyền tỷ lệ kèo nhà cái và thực hiện công ước này với những giải pháp tiến bộ.

Cùng với đó Phó Đại diện UNICEF tại Việt Nam mong muốn chúng ta có những chỉ đạo sâu sát các chương trình phát triển tỷ lệ kèo nhà cái và điều phối các nỗ lực hiệu quả hơn giữa các ngành, lĩnh vực; tăng cường cơ cấu, điều phối ở tất cả các cấp để cải thiện sự tích hợp dịch vụ; cải thiện hệ thống dữ liệu với các chỉ số thiết yếu về sự phát triển của trẻ nhỏ để theo dõi tiến trình và cung cấp thông tin cho việc hoạch định và thực hiện chính sách về quyền tỷ lệ kèo nhà cái, đặc biệt việc phân bổ và sử dụng ngân sách, thực hiện chính sách phát triển trẻ thơ toàn diện...

Hạ Yên

*Vụ Gia đình, Bộ VHTTDL thực hiện