Ủy ban đã báo cáo về thực trạng và định hướng chấm dứtĐể không còn gia đìnhvào năm 2030. Theo đó, tình hình dịch tễkèo cá cược nhà cáicó biến chuyển tốt, nhưng tốc độ giảm số ca nhiễm quá chậm so với mục tiêu đưa số người mắc lao trên 100.000 dân từ 289 người (năm 2017) xuống 20 người (năm 2030). Hiện tốc độ giảm số kèo cá cược nhà cái nhân lao trên 100.000 dân mới đạt trung bình 3,8%/năm, trong khi yêu cầu đặt ra cho giai đoạn 2017-2025 là 9%/năm, giai đoạn 2025-2030 là 15%/năm

Mỗi năm hệ thống y tế Việt Nam phát hiện và đưa vào điều trị hơn 100.000 người mắc lao mới nhưng vẫn còn khoảng 50.000 ca mắc mới chưa được phát hiện, báo cáo trong cộng đồng. Tỷ lệ điều trị khỏi được duy trì ở mức trên 90% đối với kèo cá cược nhà cái nhân lao mới, 75% kèo cá cược nhà cái nhân lao đa kháng thuốc sử dụng phác đồ dài hạn và 80% kèo cá cược nhà cái nhân lao đa kháng thuốc sử dụng phác đồ ngắn hạn.

Cả nước có 99 kèo cá cược nhà cái viện chuyên khoa đủ khả năng áp dụng hiệu quả cao các kỹ thuật mới, thuốc mới, phác đồ điều trị mới trên thế giới về phát hiện, điều trị kèo cá cược nhà cái nhân lao. Mạng lưới này đã phủ kín đến tận các xã, phường, thôn bản.

Vì vậy, tỷ lệ tử vong của kèo cá cược nhà cái nhân thuộc Chương trình chống lao quốc gia khoảng 2.000 người trên tổng số hơn 100.000 người được phát hiện, điều trị trong năm 2018. Còn lại, phần lớn các trường hợp tử vong do không được phát hiện và điều trị kịp thời, khoảng 9.000 người trong năm 2018.

Các tổ chức quốc tế đánh giá mô hình phòng, chống kèo cá cược nhà cái của Việt Nam đã bước vào con đường chấm dứtkèo cá cược nhà cái. Tuy nhiên, những thách thức đặt ra cho Chương trình phòng chống kèo cá cược nhà cái quốc gia hiện nay là bảo đảm tính bền vững; nguồn thuốc điều trị; đặc biệt là sự vào cuộc và hưởng ứng của cộng đồng.

Các thành viên Uỷ ban cho rằng vấn đề là phải phát hiện được hết những người nhiễm kèo cá cược nhà cái mới; tăng cường hợp tác, hỗ trợ từ các quốc gia, tổ chức quốc tế. Bên cạnh đó, chương trình chống kèo cá cược nhà cái quốc gia cần áp dụng tối ưu các công cụ hiện có, kết hợp với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân và bảo trợ xã hội. Đồng thời nhanh chóng mở rộng áp dụng công cụ chẩn đoán mới, thuốc mới, vaccine mới, các tiếp cận can thiệp mới nhằm phát hiện, điều trị sớm ca nhiễm kèo cá cược nhà cái, cắt đứt nguồn lây, điều trị những người có nguy cơ tiến triển thànhĐiều trị thành công.

Ủy ban đề xuất, hàng năm, các trường Trung học phổ thông trên cả nước nên có hoạt động giới thiệu về các chương trình bảo vệ sức khoẻ, phòng kèo cá cược nhà cái, đặc biệt các kèo cá cược nhà cái truyền nhiễm. Qua đó, các chương trình hướng tới mục tiêu nâng cao ý thức người dân, tham gia phòng chống tiêm chủng và có ứng xử phù hợp với các dịch kèo cá cược nhà cái./.