keo nha cai 5 cổ Nghi Sơn. Nguồn: truyenhinhthanhhoa.vn

Theo PGS.TS Trình Năng Chung - Viện Khảo cổ học, Trưởng đoàn khảo sát, các giếng cổ ở Nghi Sơn mang đậm dấu ấn keo nha cai 5 Chăm Pa từ kỹ thuật khai thác mạch nước ngầm đến cấu trúc và kỹ thuật tạo dựng giếng. Về niên đại, nhiều khả năng các giếng cổ được hình thành vào thời nhà Tây Sơn xây dựng phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn.



Chiếc keo nha cai 5 có kích thước lớn nhất (mỗi cạnh 2,9m; sâu hơn 5m) nằm ở xóm keo nha cai 5 (thôn Nam Sơn) còn tương đối nguyên vẹn. Thành keo nha cai 5 được ghép bằng các phiến đá dày, ghè đẽo công phu, xen kẽ là một vài phiến đá lớn có bề mặt khá bằng phẳng, không có chất kết dính. Đáng chú ý là phần đáy keo nha cai 5 được thu nhỏ lại đột ngột bằng 3 lớp đá xếp giật cấp theo hình vuông từ trên xuống.



Một đặc điểm chung nổi bật là các keo nha cai 5 cổ nơi đây đều phân bố gần sát đường bờ biển, nhưng nước keo nha cai 5 lại không bị nhiễm mặn. Điều này thể hiện kỹ thuật cao trong việc chọn mạch nước ngọt của người dân xưa kia. Đặc biệt, nước keo nha cai 5 trong và chưa bao giờ cạn. Hiện nay, để bảo vệ keo nha cai 5, người dân trét vữa vào các mạch đá, ốp gạch bên ngoài thành keo nha cai 5 tạo thành hai bậc thềm cao, nguồn nước trong keo nha cai 5 vẫn đang được người dân sử dụng hàng ngày.



M.N (Tổng hợp: TTXVN, dantri.com)