(Tổ Quốc) -Hàng năm, cứ dịp cận Tết Nguyên đán, bà con người Nùng ở xóm Phia Thắp (xã Quốc Dân, huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng) dọn sạch gốc rạ, phơi hương ra ruộng chuẩn bị cho vụ hương lớn nhất trong năm.
 Nép mình dưới chân núi Phà Hùng (Núi To) của xã vùng 3 Quốc Dân, huyện Quảng Uyên, Cao Bằng, Phia Thắp được biết đến với nghề làm keo nha cai 5 truyền thống từ bao đời nay. |
 Với thành phần nguyên liệu hoàn toàn từ tự nhiên, những quekeo nha cai 5 Phia Thắptạo nên mùi cay cay, nồng nồng do thành phần từ lá của cây trầm. |
 Thân keo nha cai 5 thường được dùng bằng cây mai vì nó dẻo và dễ bắt lửa. Cây mai được lấy ở trên rừng rồi chẻ bằng tay, vót thành các que nhỏ, tròn đều và được ngâm nước 2-3 ngày mới mang ra dùng. |
 Chất keo dính dùng để dính bột trầm với thân keo nha cai 5 được làm từ những lá keo phơi khô, loại lá này là đặc trưng duy nhất chỉ cólàng làm keo nha cai 5 Phia Thắptrên Cao Bằng trồng được. |
 Nhúng keo nha cai 5 vào nước keo rồi tẩm với hỗn hợp gồm mùn cưa và bột trầm, cứ làm đi làm lại 4 lần để cho ra được một que keo nha cai 5 chắc và đẹp. |
 Trong quá trình làm phải lưu ý rất nhiều điều. Nếu cho quá nhiều chất kết dính (bột lá bầu hắt) thì cũng không thành keo nha cai 5 được. |
 Nếu lăn thân keo nha cai 5 qua lớp mùn cưa quá 4 lần thì que keo nha cai 5 lại to quá, không đẹp. Nếu tay lắc không đều thì bột sẽ không bám đều vào thân keo nha cai 5. |
 Nhìn keo nha cai 5 làm thì có vẻ đơn giản, cổ tay quay dẻo như múa, nhưng để đạt đến độ thành thục như vậy cần rất nhiều thời gian. |
 Để que keo nha cai 5 đạt đến độ khô nhất định, người phơi keo nha cai 5 phải chọn thời điểm phơi keo nha cai 5 là giữa trưa khi nhiệt độ trong ngày cao nhất. |
 Nếu nắng đẹp thì phơi 1 ngày là khô, còn nếu không phải phơi 2 - 3 ngày, có lúc phải phơi trong bếp để kịp có keo nha cai 5 đi bán. keo nha cai 5 khô sẽ nhuộm chân keo nha cai 5 màu đỏ rồi đem phơi khô tiếp, sau cùng là buộc thành từng bó, mỗi bó 20 que |
 Nhiều khách du lịch đến với làng Phia Thắp đều được người dân bản địa cho trải nghiệm việc làm keo nha cai 5. |
 Ông Hoàng Văn Lập, Trưởng xómPhja Thắpcho biết: Từ nghề làm keo nha cai 5, đời sống của người dân trong xóm được nâng lên. Năm 2007, xóm còn 33 hộ nghèo, đến nay chỉ còn 10 hộ nghèo, 8 hộ cận nghèo. Nhiều gia đình có thu nhập trung bình 30 - 50 triệu đồng từ nghề làm keo nha cai 5. |
 Những năm trở lại đây, làng Phia Thắp bắt đầu làm du lịch cộng đồng, đón khách thập phương về nghỉ ngơi, tìm hiểu cuộc sống của làng. |
 Trải nghiệm làm keo nha cai 5 là một trong những chương trình hấp dẫn du khách tới đây. Đây cũng là cách để tuyên truyền quảng bá sản phẩm, thương hiệu, gắn làng nghề với những địa danh, địa chỉvăn hóa du lịchđể tạo ra sản phẩm hấp dẫn, hỗ trợphát triển kinh tế - xã hộicho bà con, cũng là điểm nhấn khi tới mảnh đấtCao Bằng. |
 Với chất lượng tốt, keo nha cai 5 Phia Thắp được đem đi bán tại tất cả cácchợ phiên Tếttrong tỉnh. Cũng như các tỉnh phía Bắc. |
