(Cinet) - Đối với các loại hình nghệ thuật truyền thống, các nghệ nhân đóng vai trò quan trọng. Họ chính là các di sản “sống” lưu giữ, truyền dạy để phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, các giá trị di sản văn hóa phi vật thể tại địa phương. Đối với xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái cũng không ngoại lệ.

Liên hoan hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, đàn Tính toàn quốc 2018 là dịp để tôn vinh nghệ nhân, gìn giữ và phát huy giá trị của di sản nghệ thuật hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, đàn Tính các dân tộc Tày-Nùng-Thái trong đời sống đương đại. Ảnh: Nam Nguyễn

Mỗi nghệ nhân là một nghệ sĩ thực thụ

xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái là một mảng quan trọng không chỉ trong đời sống tín ngưỡng mà còn trong cả tâm hồn của người Tày, Nùng Việt Bắc và người Thái ở Tây Bắc. Nếu chỉ nói là nghệ thuật hát thì chưa thật đầy đủ vì trong xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái không chỉ có hát mà còn có cả múa, trò diễn, văn học, nghi lễ và trang trí mỹ thuật. Tất cả những thành tố ấy gộp lại để trở thành một hình thức diễn xướng đặc sắc, gắn bó với cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng, Thái biết bao đời nay.

Cái hay ở chỗ mỗi tỉnh thành và tộc người (Tày, Nùng) lại có giai điệu đặc trưng riêng mà khi tiếng hát cất lên, chúng ta có thể nhận ra sự khác biệt. Ví như xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái Lạng Sơn có giai điệu rộn ràng, vui vẻ. xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái vùng Hà Giang, Tuyên Quang thường hay có câu mào đầu "Ới la" để dẫn vào câu hát mang nét hùng dũng, uy nghiêm. xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái vùng Bắc Kan, Thái Nguyên mang nét nhẹ nhàng, khoan thai và có nét hào sảng… Điều đó đã mang đến cho xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái sự phong phú, đa dạng mà hiếm loại hình nghệ thuật truyền thống tâm linh nào có được. Dù mỗi tỉnh thành, mỗi tộc người có lối hát khác nhau nhưng tựu chung lại hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái vẫn đậm đà màu sắc dân gian, đậm chất trữ tình, dìu dặt tha thiết như tiếng suối trong vùng núi rừng Tây Bắc, ấm áp như tiếng bếp lửa tí tách đêm đông.

Mỗi nghệ nhân là một nghệ sĩ. Ảnh: Gia Linh

Mỗi nghệ nhân xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái cũng như một người nghệ sĩ thực thụ. Họ không chỉ nhớ, chỉ hiểu các làn điệu, các câu ca, thậm chí là chữ Hán (để đọc các sách xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái bằng chữ Tày – Hán) mà còn thành thạo trong việc sự dụng nhạc cụ âm nhạc như cây đàn Tính, chùm xóc nhạc (xáu mạ), đôi khi còn có cả chiếc chuông đồng và những âm thanh từ động tác bật quạt. Cùng nhiều năm gắn bó với xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái qua nhiều thăng trầm, kể cả những lúc xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái bị quy chụp là mê tín dị đoan, các nghệ nhân đã trở thành một “kho tàng sống”, một “báu vật” vô giá của văn hóa dân tộc. Họ cũng luôn ý thức được trách nhiệm của mình để giữ cho xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái không bị mai một, không bị lai căng để bảo tồn những tinh hoa của xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, của văn hóa Tày, Nùng nói chung, văn hóa dân tộc nói riêng.

Như nghệ nhân Chu Thị Thà (Sinh năm 1942 tại Bình Nguyên, Cao Bằng) sinh ra trong một gia đình có truyền thống xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái. Bà làm lẩu xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái từ năm 1992, đến nay là gần 30 năm. Dòng xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái của bà là bụt xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái kiêm cả văn và võ. Cùng với nhiều năm gắn bó với xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, bà Thà cũng tích cực tham gia truyền dạy hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái tại địa phương. Bà vui vẻ cho biết: “Phong trào hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái và học hát bây giờ khá sôi nổi. Người ta vẫn mời tôi đi hát. Năm ngoái tôi được giải vàng tại Liên hoan hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái đàn tính tỉnh Cao Bằng tổ chức tại Bản Giốc. Rồi các cháu đi học xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái nhiều lắm. Tôi rất vui.”

Hay như nghệ nhân Bế Xuân Trung (Sinh năm 1955, xã Triệu Ẩu, huyện Phục Hòa, Cao Bằng) cũng sinh ra trong gia đình có truyền thống làm nghề giàng (xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái). Từ đời các cụ trong gia đình, ông Trung còn lưu giữ được nhiều trang phục mũ, áo truyền thống và các cuốn sách xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái cổ. Ông Trung chia sẻ: “Dòng xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái của nhà tôi là xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái văn. Đàn ông đi làm nghề này thì gọi là giàng xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái. Tôi còn lưu giữ được nhiều sách mà tổ tiên lưu truyền để lại. Có sách cúng mừng thọ, sách cúng cấp sắc... nhiều lắm. Sách bằng chữ Nôm -Tày.” Đây là những tư liệu rất quý để các nhà nghiên cứu tìm hiểu sâu thêm về những giá trị văn hóa của xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái.

Góp sức bảo tồn di sản văn hóa của quê hương

Nghệ nhân Chu Thị Thà. Ảnh: Hồng Bách

Điều các nghệ nhân vui mừng nhất là càng ngày hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái càng được Nhà nước, các cơ quan quản lý văn hóa Trung ương và địa phương cũng như nhân dân quan tâm. Các Liên hoan hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, đàn Tính được tổ chức định kỳ sôi nổi tại các tỉnh, địa phương và gần nhất là Liên hoan hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, đàn Tính toàn quốc 2018 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang tổ chức. Liên hoan đã góp phần tôn vinh nghệ nhân, gìn giữ và phát huy giá trị của di sản nghệ thuật hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, đàn Tính các dân tộc Tày-Nùng-Thái trong đời sống đương đại. Đổng thời là cơ hội để các nghệ nhân, nghệ sỹ, diễn viên của các dân tộc Tày-Nùng-Thái gặp gỡ, giao lưu, học hỏi, giới thiệu, phát huy những giá trị, những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp, đặc sắc của dân tộc mình.

Nghệ nhân Chu Thị Thà chia sẻ “Phong trào xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái ở Cao Bằng đang rất được quan tâm. Tôi vui vì được tỉnh mời đi dự Liên hoan xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái toàn quốc. Đây là cơ hội để tôi gặp gỡ các đồng nghiệp đang hành nghề xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái trên cả nước. Qua đấy chúng tôi học tập, trao đổi kinh nghiệm và quảng bá hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái. xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái đang được nhà nước quan tâm. Tôi không biết nói gì để cảm ơn chỉ biết cố gắng hết sức để bảo tồn di sản này qua việc truyền dạy cho thế hệ sau.”

Bà Thà cũng như nhiều “cây đại thụ” xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái khác như nghệ nhân Nông Thị Lìm, Bế Xuân Chung, Nguyễn Văn Chự…luôn mong muốn được truyền dạy cái hay, cái tinh hoa của xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái tới với các bạn trẻ yêu thích, đam mê.

Thầy xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái Đặng Xuân Hải (sinh năm 1961, tại Hà Giang) tham gia Liên hoan hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái, đàn Tính toàn quốc 2018 cho biết: “Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, chúng tôi được làm xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái một cách thuận lợi nhất. Tôi hy vọng góp chút sức vào công cuộc bảo tồn di sản cổ truyền. Ai đến tìm tôi để đi văn nghệ hay đi dạy hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái tôi cũng nhận lời. Hiện, tôi vẫn duy trì hoạt động các lớp xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái tại địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh sự nỗ lực của các nghệ nhân còn cần sự kết nối, sự vào cuộc của các địa phương để bảo tồn những tinh hoa của xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái. Nghệ nhân Xuân Bách đồng thời là giảng viên Trường CĐVHNT Việt Bắc nhấn mạnh “Tôi rất mong cộng đồng nâng cao hơn nữa ý thức của mình trong việc bảo tồn và phát huy di sản xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái của dân tộc. Bên cạnh đó, vai trò kết nối của các cơ quan, đơn vị, tổ chức và đặc biệt là các kênh thông tin cũng có vai trò rất quan trọng trong việc bảo tồn nghệ thuật hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái. Đó chính là việc định hướng thị hiếu, thẩm mỹ âm nhạc thông qua các bài giảng, các chương trình văn hóa văn nghệ, các buổi sinh hoạt cộng đồng,… Việc đưa xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái vào các trường THCS, THPT tại các địa phương mà có hát xem trực tiếp bóng đá kèo nhà cái như Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn,… là một trong những giải pháp rất hữu hiệu.”

Gia Linh